اروپایی ها روش دم کردن قهوه را از ترک ها یاد گرفتند. آن ها به مرور در آن تغییراتی ایجاد کردند اما روش ترکی دم کردن قهوه تقریبا بدون تغییر باقی مانده است. دانه های قهوه حدود پنج قرن پیش به سرزمین امپراتوری عثمانی رسیدند و به سرعت محبوب شدند طوری که بخشی از تاریخ و فرهنگ عثمانی را به نام خود رقم زدند. درست همان زمان بود که روش ها و لوازم خاص برای دم کردن و نوشیدن قهوه ابداع شد. از آن پس قهوه نقش موثری در تعاملات اجتماعی و فرهنگی ترک ها پیدا کرد. حتی یک جمله معروف وجود دارد که “وقتی یک فنجان قهوه تعارف می شود خاطره آن تا ۴۰ سال باقی می‌ماند”. این تاریخچه و فرهنگ غنی باعث شد تا یونسکو در سال ۲۰۱۳ قهوه ترک و روشهای سرو آن را در لیست میراث فرهنگی بشریت ثبت کند.
جدایی ناپذیر از سنت ترکیه
حتی به عقیده ی خیلی ها نقش نگار باقی مانده از قهوه خورده شده در فنجان نشان دهنده آینده ی شخص است.
اگر بگوییم قهوه یکی از عناصر کلیدی و اصلی فرهنگ ترک است، بی راه نگفته ایم. وقتی قهوه یکی از رسوم ترک ها برای مراسم خواستگاری است. قهوه توسط دختر تهیه می‌شود و به بزرگان فامیل تعارف می‌شود. مزه و کیفیت قهوه و نحوه سرو آن نشان دهنده هنر و آمادگی دختر برای ازدواج است.
یا وقتی قهوه یکی از آیین های اولیه ی مراسم عروسی است و تقریبا همیشه به مهمانان ارائه می‌شود. همچنین قسمت ثابتی از یک قرار دوستانه است. حتی به عقیده ی خیلی ها نقش نگار باقی مانده از قهوه خورده شده در فنجان نشان دهنده آینده ی شخص است. اثر قهوه در فرهنگ ترک را می‌توان حتی در زبان ترکی نیز یافت. جایی که kahverengi به معنای رنگ قهوه ای و kahvaltı به معنای صبحانه است. قهوه ترک همچنین به توسعه بسیاری از صنایع دستی در ترکیه منجر شده است. به عنوان مثال فنجان ها، قوری ها، سینی های قهوه به عنوان سوغات ترکیه محسوب می‌شوند.
مراکز اجتماعی عصر عثمانی: قهوه خانه ها
با آمدن قهوه به استانبول در اوایل قرن شانزدهم و ابداع تکنیک جدیدی برای دم کردن آن، قهوه خانه های زیادی در سراسر امپراتوری عثمانی آغاز به کار کردند. قهوه خانه ها به سرعت به مکانی برای جمع شدن و ارتباط اجتماعی مردم تبدیل شدند. در قهوه خانه ها کتاب خوانده می‌شد، شعر گفته می‌شد یا مشغول به بازی هایی نظیر شطرنج و تخته نرد می‌شدند. اگرچه که امروزه در ترکیه این سنت عثمانی ها تقریبا فراموش شده است و بیشتر به جای قهوه از چای استفاده می‌شود، اما هنوز قهوه خانه هایی در ترکیه وجود دارند که این سنت را با خود به یدک می‌کشند.
دسر و آب: همراهان قهوه ترک
به طور سنتی قهوه ترک با یک لیوان آب و یک دسر ترکی سرو می‌شد. اعتقاد افراد بر این بود که آب را قبل از نوشیدن قهوه بنوشند تا بتوانند تمام بو و مزه ی قهوه را تمام و کمال حس کنند. سنت خوردن دسر ترکی بعد از یک فنجان قهوه نیز در همان زمان در امپراتوری عثمانی ها پیدا شد و از آن زمان تاکنون جزئی از فرهنگ مردم ترکیه بوده است.
کجا بنوشیم؟
شما می توانید قهوه ترک را تقریباً در همه جای ترکیه پیدا کنید. از هتل ها و رستوران های لوکس تا قهوه خانه های روستایی و جمع های دوستانه. شاید شما قهوه های زیادی را در سرتاسر دنیا خورده باشید، اما لذت نوشیدن یک فنجان قهوه ترک در سواحل تنگه بسفور در نظاره ی مناظر زیبای استانبول یک تجربه خاص و یک خاطره ی فراموش نشدنی است.
